svastika

svastika (sanskrt.), križ s četiri jednaka kraka, od kojih svaki završava produžetkom pod pravim kutom, kukasti križ (simbol ); prastari simbol magično religioznoga značenja (u različitim kulturama – osim u Australiji – već od doba neolitika s određenim simboličnim značenjima), osobito svojstven kulturama indoeur. jezika od Egejskoga mora do srednje Azije. Predstavlja Sunčevo gibanje (Sunčev krug, kotač), ali je ujedno prostorni (četiri strane svijeta) i vremenski simbol (četiri godišnja doba); u staroj Indiji simbol Sunca i simbol sreće. Od poč. 20. st. kukasti križ postao je kod antisemitskih skupina simbolom »arijevstva«, a u doba A. Hitlera amblemom Nacionalsocijalističke njem. stranke (tzv. Hakenkreuz, s krakovima okrenutima udesno).