stanica

stanica, osnovna morfološka i fiziološka jedinica građe u višestaničnih organizama, ili čitav organizam u jednostaničnih bića; veličina: od 0,12 mm do 15 cm (jaja nekih ptica); oblici: okrugli, pločasti, prizmatični, razgranati, zvjezdasti, vretenasti i promjenljivi (ameba). Osnovna građa: citoplazma i stanična jezgra (osim u bakterija i modrozelenih alga). Biljne s. imaju najčešće celuloznu stijenku, a u citoplazmi u pravilu plastide, kojih životinjska s. nema. Ostali stanični organeli: jezgrica, mitohondriji, Golgijeva tjelešca, endoplazmatski retikulum, ribosomi, lizosomi, centrosom, sekretorna i pigmentna zrnca, vakuole, miofibrile, treplje, bičevi. Proučavanjem s. bavi se citologija. Stanicu je otkrio R. Hooke (1665), a M. J. Schleiden (1838) i Th. Schwann (1839) postavili su staničnu teoriju.